Lys Edebiyat Sınavda Çıkabilecek Önemli Bilgiler
Lys Edebiyata daha kolay bir şekilde çalışmanız için sizlere Türk Edebiyatında ilkler arşivini hazırladık. Bu bilgilerin Lys Edebiyatta çıkma olasılığı çok yüksektir genel olarak her sınavda ilkler sorulmaktadır. Bunun için bu bilgilerin çıktısını alarak detaylı bir şekilde çalışmalısınız. Çoğu kaynakta bu bilgilerin bir araya getirilmiş arşivi bulabilmeniz çok zordur. Türk Edebiyatında ilkler ÖSYM'nin birçok sınavında sorulmaktadır. Özellikle KPSS'de genel kültür sorularında karşınıza çıkma olasılığı yüksek bilgilerdir. Özellikle Lys Edebiyat sınavına hazırlanan öğrencilerimizin Lys Edebiyatında İlkler arşivini detaylı şekilde çalışmalarını ve öğrenmelerini şiddetle tavsiye ediyoruz bu sayede Lys Edebiyat netlerinizi arttırabilirsiniz.
➕ ÖSYM hazırladığı Lys Edebiyat sınavlarının geçmiş yıllarda çıkmış sorularını incelediğiniz zaman Türk Edebiyatında İlkler üzerinden birçok soruya yer verdiğini görebilirsiniz. Bunun için gelecek sınavlarda bu bilgilerin sorulma olasılığı çok yüksektir.
- İlk şiir çevirisini yapan: Şinasi
- İlk makaleyi yazan: Şinasi
- İlk fıkra yazarı: Ahmet Rasim
- İlk siyasetname: Kutadgu Bilig
- İlk yarı gazete: Ceride-i Havadis
- Batılı tekniği uygun ilk roman: Halit Ziya Uşaklıgil/Aşk-ı memnu
- İlk çeviri roman: Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon’dan Telemak /1859
- İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi / Şair Evlenmesi /1859
- İlk köy romanı: Nabizade Nazım / Karabibik
- İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül
- İlk realist roman: Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası
- İlk hamse yazarı: Ali Şir Nevai- İlk yerli roman: Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat
- İlk resmi Türkçe gazete: Takvim-i Vakayi
- İlk tezkire: Ali Şir Nevai /Mecalisün Nefais
- İlk antolojisi: Ziya paşa /Harabat
- İlk atasözleri kitabı: Şinasi /Durub-i Emsal-ı Osmaniye
- İlk tarihi roman: Namık Kemal / Cezmi , A. Mithat / Yeniçeri
- İlk özel gazete: Tercüman-ı Ahval / Şinasi ile Agah Efendi
- İlk pastoral şiir: A.Hamit Tarhan /Sahra
- Noktalama işaretlerini ilk kez kullanan ilk Türk gazeteci: Şinasi
- Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan: A.Hamit /Eşber veya Sardanapal
- Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri: A.Hamit/Nesteren
- İlk bibliyografya: Keşfü’z Zünun /Katip Çelebi
- İlk hatıra kitabı: Babürşah /Babürname
- İlk mizah dergisi: Diyojen /Teodor Kasap
- İlk hikaye kitabı: A: Mithat /Letaif-i Rivayet
- İlk Türkçe yazılan ilk kitap: Kutadgu Bilig
- İlk mensur şiir örneklerini veren: Halit Ziya
- Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan: Mehmet Emin Yurdakul
- Dünya edebiyatındaki ilk modern roman: Cervantes/Don Kişot
- İlk makale: Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
- İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecr-i Ati
- Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser: Kutadgu Bilig
- İlk seyahatname: Mir’atül Memalik / Seydi Ali Reis
- İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
- Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü
- Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
- Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret
- Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman paşa / Sarf – ı Türki
- İlk naturalist eserimizin yazarı: Nabızade Nazım / Zehra
- Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
- Şarkıyı icat eden: Nedim
- İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus’ul Alam
- İlk sözlüğümüz: Divan-ı Lügat-it Türk
- İlk Türkçe sözlük: Şemsettin Sami: Kamus-ı Türki
- İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık
- İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig
- Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri
- Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R. Mahmut Ekrem
- Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul
- Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin
- Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan: A. Hamit / Validem
- İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı
- İlk alfabemiz: Göktürk Alfabesi
- Tekke şiirinin babası: Ahmet Yesevi
- İlk Türk destanı: Alp Er Tunga Destanı
- Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan: Namık Kemal
- Bizde epik tiyatro türünün kurucusu: Haldun Taner
- İlk kadın romancımız: Fatma Aliye Hanım
- Süslü nesrin ilk temsilcisi: Sinan Paşa
- Dünyanın bilinen ilk destanı: Sümerlerin Gılgamış Destanı
- Dünyanın halen yaşayan, en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı: Kırgızların Manas Destanı
- Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan: Şinasi
- Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman: Ateşten Gömlek
- İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı: A.Vefik paşa
- İlk divan şairi: Hoca Dehhani
- Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu’yu işleyen: Refik Halit Karay
- En başarılı psikolojik roman yazarımız: P.Safa / 9.Hariciye koğuşu
- İlk çocuk şiirlerini yazan: Tevfik Fikret / Şermin
- Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı: Genç Kalemler
- Edebiyatımızda noktalama işaretini, ilk kez Şinasi “Şair Evlenmesi” nde kullanmıştır.
- Edebiyatımızda ilk çeviri roman, Kamil Paşa’nın yaptığı Telemak’tır.
- Edebiyatımızda ilk roman, Taaşşuk-u Talat-ı Fitnat’tır.
- Edebiyatımızda ilk köy romanı, Nabizade Nazım’ın “Karabibik” adlı eseridir.
- Edebiyatımızdaki ilk realist romancı Recaizade Mahmut Ekrem’dir.
- Edebiyatımızdaki ilk realist roman Araba Sevdası’dır yazarı Recaizade Mahmut Ekrem’dir.
- Edebiyatımızda ilk edebi roman, Namık Kemal’in “İntibah” adlı eseridir.
- Edebiyatımızda ilk psikolojik roman, Eylül’dür (Mehmet Rauf)
- Edebiyatımızda ilk tarihi roman, Namık Kemal’in “Cezmi” adlı eseridir.
- Edebiyatımızda ilk kadın romancı Fatma Aliye’dir.
- Edebiyatımızda ilk makaleyi Şinasi yazmıştır. (Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi)
- İlk tiyatro Şinasi’nin Şair Evlenmesi’dir.
- Edebiyatımızdaki ilk pastoral şiir A.Hamit Tarhan’ın Sahra adlı şiiridir.
- Edebiyatımızdaki ilk psikolojik roman denemesi Nabizade Nazım’ın Zehra adlı eseridir.
- Edebiyatımızda çoçuklar üzerine yazılmış ilk eserler Nabi’nin Hayriye’si ve Sümbülzade Vehbi’nin Lütfiye’sidir.
- Edebiyatımızdaki ilk eleştirmen Namık Kemal’dir.
- İlk çoçuk yayınımız ise Eftal ve Mümeyyizdir.(1869)
- Türk Edebiyatı’nda bilinen ilk çocuk gazetesi Çocuklar İçin Mümeyyiz’dir.
- Aşık Veysel ilk olarak A.Kutsi Tecer tarafından Türk halkına tanıtılmıştır.
- Hazine-i Evrak ilk edebiyat dergimizdir.
- Türk Edebiyatı’nda iç monolog tarzı yazılmış ilk roman Bir Düğün Gecesi’dir.(A.Ağaoğlu)
- Türk Edebiyatı’nda yayınlanmış ilk öykü kitabı Emin Nihat Tarlan’ın Müsameratname’dir.(1872)
- Türk Edebiyatı’nda mensur şiir yazımı ilk defa Halit Ziya ile başlar.
- Türk Edebiyatı’nda post-modern tarzda eser veren ilk yazarımız Oğuz Atay’dır.(Tutunamayanlar)
- Türk Edebiyatı’nda batıdan yapılan ilk fabl çevirisi Şinasi tarafından yapılmıştır.
- Türk Edebiyatı’nda yazıya geçirilen ilk masallar Billur Köşk Masalları’dır.
- Türk masalları ilk defa yurt dışında 16.Lui döneminde Fransa’da yayınlanmıştır.
- Türk masallarını ilk defa derleyen İ.Kunoş adlı Macar bilim adamıdır.
- Divan Edebiyatı’nın ilk şairi Hoca Dehhani, son şairi ise Şeyh Galip’dir.
- İlk yerli çizgi roman, Türk Kahramanı Köroğlu’dur.(1953)
- Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir.(1943)
- Dünyada ilk özgün çizgi roman New Fund’dur.(1935)
- Dünyada ilk özgün çizgi macera hikayesi Dick Tracy’dir.(Chester Gould)
- Dünyada ilk kez resimle yazıyı birleştiren, konuşma balonları hazırlayan ressam William Hogarth’tır.(1697-1908)
- Beyanname ile yayın hayatına giren ilk edebiyat topluluğu Fecr-i Ati’dir.
- Cumhuriyet sonrası ilk beyanname yayınlayan edebi topluluk Yedi Meşaleciler’dir.
- Yahya Kemal bütün şiirlerini aruzla yazmıştır, yalnız Ok şiiri hece vezni ile yazmıştır.
- Kutatgu Bilig ilk Türk dünyası ansiklopedisidir.
- İlk yerli çizgi roman Türk Kahramanı Köroğlu’dur.
- Serbest müstezatı aruzla deneyen ilk şairimiz Tevfik Fikret’tir.
- Şiirde noktalama işaretini ilk kez kullanan Servet-i Fünun sanatçısı Tevfik Fikret’tir.
- Divan Edebiyatı’nın Sebk-i Hindi tarzının ilk temsilcisi Naili’dir.
- Edebiyatımızda serbest vezni ilk kez Nazım Hikmet kullanmıştır.(1929)
- Edebiyatımızda anjabmanı ilk kez Tevfik Fikret kullanmıştır.
- İlk Türkçe gazete 1831′de kurulan Takvim-i Vaka’dır.İlk Türkçe özel gazete 1860′da kurulan Tercüman-ı Ahval’dır.
- Dünyada bilinen en uzun destan Kırgızlar’ın Manas Destanı’dır.
- En uzun ömürlü edebiyat dergimiz 1933 yılında çıkmaya başlayan Varlık Dergisi’dir.
- Türkiye’de lügat sözlük hakkında yazılan ilk lügat Bir Lügat Bulamadım’dır.(M.Doğan)
- Hayat hikâyesini İngilizce yazan ilk yazarımız Halide Edip Adıvar’dır.
- Türkiye’de kurulan ilk kadın derneği kurucularından biri Halide Edip Adıvar’dır.
- Atatürk’e muhalefet olan ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar’dır.
- Sürgüne gönderilen ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar’dır.
- Ülkemizdeki ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir.
- Aruzla yazılan ilk manzum tiyatro eseri Eşber’dir.(A.Hamit Tarhan )
- Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri Binnaz’dır.(Y.Ziya Ortaç)
- İlk bibliyoğrafya Keşfiz-Zünun’dur. (K.Çelebi)
- İlk hatıra kitabı Babürname’dir. (Babürşah)
- İlk hamse yazarı Ali Şir Nevai’dir.
- Edebiyatımızdaki ilk antoloji Harabat’tır. (Z.Paşa)
- Edebiyatımızdaki ilk atasözleri kitabı Durub-ı Emsal-i Osmaniye’dir. (Şinasi)
- İlk mizah dergisi Diyojen’dir. (Teodor Kasap)
- Edebiyatımızdaki ilk hikaye kitabı Letafet-i Rivayet’tir. (A.Mithat)
- Basılan ilk küçük hikaye kitabı Küçük Şeyler’dir. (S.Sezai, ilk gerçekçi hikaye)
- Edebiyatımızdaki ilk fıkra yazarı Ahmet Rasim’dir.
- Bilinen ilk Türk yazarı Yollug Tigin’dir.
- İlk siyasetname eseri Kutadgu Bilig’tir.
- İlk mensur şiir yazarı R.Mahmut Ekrem’dir.
- İlk sözlük kitabımız Divan-i Lügatit Türk’tür. (K.Mahmut)
- İlk sosyolog Ziya Gökalp’tir.
- İlk edebi tartışma Ziya Paşa ile Namık Kemal arasında olmuştur.
- Ülkemizdeki ilk Müslüman kadın tiyatrocu Afife Jale’dir.
- Edebiyatımızdaki batı roman tekniklerine uygun ilk
- modern roman Mai ve Siyah’tır. (Halit Ziya)
- Dünyada bilinen en eski destan Gılgamış’tır.
- Dünyadaki ilk kadın romancı Afraben’dir (Afrahat)
- Dünya edebiyatındaki ilk realist roman Madama Bovary’dir.
- Türk Edebiyatı’ndaki ilk deneme yazarı Nurullah Ataç’tır.
- İlk tezkiremiz Mecalis’ün Nefais’tir. (A.Şir Nevai’dir)
- Matbaada basılan ilk kitabımız Vankulu Lügatı’dir.
- Türkler’in kullandığı ilk alfabe Göktürk Alfabesi’dir.
- İlk edebi topluluk Servet-i Fünun’dur.
- İlk divan sahibi sanatçımız Yunus Emre’dir.
- Türk şiirinin en eski lirik şiir örneği Aprın Çar Tigin’dir.
- Nobel edebiyat ödülünü ilk kez İsviçre kazandı.
- Türkçenin ilk gramer kitabını Baskakov yazmıştır.
- Aydınlar arasında heceyi ilk kez deneyen sanatçı M.Emin Yurdakul’dur.
- Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan sanatçımız M.Emin Yurdakul’dur.
- İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi / Şair Evlenmesi /1859
- İlk yerli roman : Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fitna
- Batılı tekniği uygun ilk roman : Halit Ziya Uşaklıgil /Aşk-ı Memnu
- İlk çeviri roman : Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon’dan Telemak / 1859
- İlk köy romanı : Nabizade Nazım / Karabibik
- İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül
- İlk gerçekçi (realist) roman : Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası
- İlk tasvir ve tahlil ağırlıklı roman Namık Kemal / İntibah
- Yurdumuzda ilk gazete: Zimirini ((1824)
- İlk resmi Türkçe gazete : Takvim–i Vaka
- İlk yarı gazete : Ceride-i Havadis
- İlk tarihi roman : Namık Kemal / Cezmi – A. Mithat / Yeniçeri
- İlk özel gazete : Şinasi ile Agah Efendi / Tercüman-ı Ahval
- İlk pastoral şiir : A.Hamit Tarhan / Sahra
- İlk şiir çevirisini yapan, ilk makaleyi yazan ve noktalama işaretlerine ilk kez kullanan ilk Türk gazeteci : Şinasi
- Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan : A.Hamit Tarhan / Eşber veya Sardanapal
- İlk bibliyografya : Keşfü’z Zünun / Katip Çelebi
- ilk biyografi: Hoca Dehhani – Selçuklular Şartnamesi
- İlk hatıra (anı) kitabı : Babürşah / Babürname
- İlk hamse yazarı : Ali Şir Nevai
- İlk tezkire : Ali Şir Nevai / Mecalisün Nefais
- İlk antolojisi : Ziya Paşa / Harabat
- İlk atasözleri kitabı : Şinasi /Durub-i Emsal-ı Osmaniye
- İlk hikaye kitabı : A.Mithat Efendi / Letaif-i Rivayet
- İlk fıkra yazarı : Ahmet Rasim
- İlk Türkçe yazılan ilk kitap : Kutadgu Bilig
- İlk siyasetname : Kutadgu Bilig
- Cumhuriyet dönemi ilk mensur şiir örneklerini veren : Halit Ziya Uşaklıgil
- ilk mensur şiir örneklerini veren : Recaizade Mahmut Ekrem
- Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan : Mehmet Emin Yurdakul
- Türkçe’nin ilk gramer kitabını yazan: Baskakov
- İlk makale : Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
- İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk : Fecr-i Ati
- Cumhuriyet sonrası ilk bildiri yayınlayan topluluk: Yedi Meşaleciler
- Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser : Kutadgu Bilig
- İlk seyahatname : Seydi Ali Reis / Mir’atül Memalik
- İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
- Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz : Fuat Köprülü
- Sahnelenen ilk tiyatro : Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
- Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret
- Şiirde noktalama işaretlerini ilk kullanan: Tevfik Fikret
- Türkçe’nin ilk dil bilgisi kitabı : Süleyman Paşa / Sarf-ı Türki
- İlk natüralist eserimizin yazarı : Nabizade Nazım / Zehra
- Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
- Şarkı nazım türünü ilk kullanan: Nedim
- İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi : Kamus’ul Alam
- İlk sözlüğümüz : Kaşgarlı Mahmut / Divan-ı Lügat-it Türk
- Matbaada basılan ilk kitabımız: Vankulu Lügatı
- İlk Türkçe sözlük : Şemsettin Sami – Kamus-ı Türki
- İlk özdeyiş örneklerini veren : Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık
- İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz : Kutadgu Bilig
- Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin : Orhun Abideleri
- Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan : R. Mahmut Ekrem
- Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden : Mehmet Emin Yurdakul
- Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı : Ömer Seyfettin
- İlk deneme yazarı: Nurullah Ataç
- Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan : A. Hamit Tarhan / Validem
- İlk köy şiiri : Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı
- İlk alfabemiz : Göktürk Alfabesi
- Tekke şiirinin babası : Ahmet Yesevi
- İlk Türk destanı : Alp Er Tunga Destanı
- Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan : Namık Kemal
- Bizde epik tiyatro türünün kurucusu : Haldun Taner
- İlk kadın romancımız : Fatma Aliye
- Süslü nesrin ilk temsilcisi : Sinan Paşa
- Dünyanın bilinen ilk destanı : Sümerlerin Gılgamış Destanı
- Dünyanın en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı : Kırgızların Manas Destanı
- Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan : Şinasi
- Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman : Halide Edip Adıvar / Ateşten Gömlek
- İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı : Ahmet Vefik Paşa
- İlk divan şairi : Hoca Dehhani
- Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu’yu işleyen : Refik Halit Karay
- En başarılı psikolojik roman yazarımız : Peyami Safa / 9.Hariciye Koğuşu
- İlk çocuk şiirlerini yazan : Tevfik Fikret / Şermin
- Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı : Genç Kalemler
- Hayat hikayesini İngilizce yazan ilk yazarımız: Halide Edip Adıvar
- İlk çocuk yayınımız: Eftal ve Mümeyyiz
- İlk Çocuk Romanı: Mahmut Yeşari / Bağrı Yanık Ömer
- İlk Çocuk Şiir Kitabı : İbrahm Alaattin Gövsa / Çocuk Şiirleri
- İlk Çocuk Tiyatromuz: M. Kemal Küçük / Çocuklara Tiyatro Dersi – Gülmeyen Çocuk
- İlk edebiyat dergimiz: Hazine-i Evrak
- İç monolog tarzında yazılmış ilk roman: Adalet Ağaoğlu / Bir Düğün Gecesi
- Post-modern tarzında eser veren ilk yazarımız: Tutunamayanlar / Oğuz Atay
- İlk yerli çizgi roman Türk Kahramanı: Köroğlu (1953)
- Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü : Kara Maske (1943)
- En uzun ömürlü edebiyat dergisi : Varlık Dergisi (1933)
- İlk edebi tartışma: Namık Kemal ile Ziya Paşa arasında
- İlk divan sahibi sanatçımız: Yunus Emre
- İlk mizah gazetemiz: Namık Kemal / Diyojen
- Serbest vezni kullanan ilk kullanan şair: Nazım Hikmet Ran (1929)
- Cumhuriyet dönemi heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri : Yusuf Ziya Ortaç / Binnaz
- Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri : A. Hamit Tarhan / Nesteren
- Lügat sözlük hakkında yazılan ilk lügat: D. Mehmet Doğan / Bir Lügat Bulamadım
- İlk edebi topluluk: Servet-i Fünun
- Türk Edebiyatı’nda yayınlanmış ilk öykü kitabı: Emin Nihat Tarlan / Müsameratname
- Türk Edebiyatı’nda batıdan yapılan ilk fabl çevirisi: Şinasi
- Türk Edebiyatı‘nda yazıya geçirilen ilk masallar: Billur Köşk Masalları
- Türk masallarını ilk defa derleyen: İ. Kunoş adlı Macar bilim adamı
- Türk masallarını ilk defa yayınlayan yabancı ülke: 16. Lui dönemi Fransa
- Aşık Veysel’i Türk halkına ilk tanıtan: Ahmet Kutsi Tecer
- Batılı anlamdaki Türk resmine figür kullanan ilk ressam: Osman Hamdi Bey
- Cumhuriyet tarihinin ilk ressamı Refik Epikman
- Türkiye’nin ilk kadın caz piyanisti: Nilüfer Verdi
- İlk Türk filmi: Fuat Uzkınay / ‘Ayastefonos’daki Rus Abidesinin Yıkılışı’ (1914).
- İlk sesli Türk filmi: Muhsin Ertuğrul / İstanbul Sokaklarında
- Yasaklanan ilk film: Metin Erksan / Aşık Veysel’in hayatı
- İlk uluslararası ödül: Metin Erksan / Susuz Yaz
- İlk renkli Türk filmi: Muhsin Ertuğrul / Halıcı Kız
- İlk renkli belgesel film: Ali İpar – İlhan G. Arakon / Bir Şehrin Doğuşu
- Köy hayatını anlatan ilk Türk filmi: Lütfi Akad / Beyaz Geceler
- İlk sinema gösteriminin yapıldığı yer: Yıldız Sarayı (1896)
- İlk kadın seslendirme yönetmeni: Sacide Keskin
- Seslendirme işlemi Türkiye’de yapılan ilk film: Muhsin Ertuğrul / Bir Millet Uyanıyor
- Basılan ilk küçük hikaye kitabı: S. Sezai / Küçük Şeyler
- Bilinen ilk Türk yazar: Yollug Tigin
- Türkiye’de bilinen ilk resim sergisi, İstanbul Atmeydanı’nda (Hipodrom) açıldı.
- Türkiye’de çekilen ilk belgesel: Ayastefonos’taki Rus Abidesi’nin yıkılışıdır.(1914)
- Türkiye’de afiş sanatının öncüsü: İhap Hulusi Görkey (1929)
- İlk Anket Düzenleyen Dergi: Mektep ( Karabet Efendi)
- İlk dergi : Vakayi-i Tıbbiye
- İlk Edebiyat Tarihi: Abdülhalim Memduh / Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniye
- İlk spor dergisi: Sait çelebi / Spor Alemi (1919 – 1921)
- Fotoğrafçılık konusunda ilk kitap : Yüzbaşı Hüsnü Efendi / Risale-i Fotoğrafya
- İlk Fotoğrafçılık dergisi: Saffet Sürel –Şinasi Barutçu / Profesyonel ve Amatör Foto Dergisi
- İlk fotoğraf sergisi: 1942 yılında Gazi Öğretmen okulunda açıldı
- İlk fotoğraf yarışması : 1933 Ankara Halkevleri tarafından yapıldı
- 127. Yurdumuzda ilk fotoğrafhane: 1845 yılında M.Yana tarafından açıldı.
- İlk Güzel Sanatlar Akademisi: Sanayi-i Nefise Mektebi
- İlk haber ajansı : Anadolu Ajansı
- İlk özel haber ajansı : Türk Haberler Ajansı (THA) / Kadri Kayabal
- İlk Heykel : Osman Gazi büstüdür (1914)
- İlk heykeltıraş : İhsan Aksoy
- İlk Kabare Tiyatrosu: Haldun Taner /Devekuşu Kabare Tiyatrosu (1962)
- İlk Marş: Mahmudiye Marşı (1289)
- İlk Milli Marş: İstiklal Marşı (1921)
- İlk Opera yapıtımız: Ahmet Adnan Saygun / Özsoy (1928)
- İlk Sansür : Ali Kararnamesi
- İlk Kadın sinema oyuncumuz: Bedia Muvahhit – Neyyire Neyir
- İlk Kadın tiyatro sanatçımız: Afife Jale
- İlk Kadın opera sanatkarımız: Semiha Berksoy